81. rocznica powstania w getcie warszawskim

W 1940 roku Niemcy utworzyli w Warszawie getto. Już tylko rok później, w 1941 roku zamkniętych w nim było ponad 450 000 polskich Żydów, którzy umierali z głodu, chorób, niewolniczej pracy, ginęli w egzekucjach. 

W lipcu 1942 roku Niemcy rozpoczęli wielką akcję likwidacyjną. Do obozu zagłady w Treblince wywieźli niemal 300 000 Żydów.

19 kwietnia 1943 roku a więc 81 lat temu, Żydzi rozpoczęli powstanie. Walkę podjęli członkowie Żydowskiej Organizacji Bojowej i Żydowskiego Związku Wojskowego. Na terenie getta przebywało wówczas około 50 000 cywilów. Ukrywanie się w podziemnych bunkrach było skrajnym doświadczeniem: zatłoczenie, brak powietrza, głód, pragnienie, konieczność trwania w bezruchu i ciszy.

Niemcy równali getto z ziemią. Palili dom za domem. Schwytanych bojowców i cywilów mordowali za miejscu lub wozili do obozów. Część walczących popełniła samobójstwo, tylko nielicznym udało wydostać się kanałami poza obszar getta.

16 maja Niemcy wysadzili Wielką Synagogę przy ul. Tłomackie. Getto warszawskie przestało istnieć. W wypalonych domach i nieodkrytych bunkrach wciąż pozostali ludzie – zarówno cywile, jak i nieliczni powstańcy. Niektórzy „gruzowcy” ukrywali się w ruinach getta aż do końca 1943 roku. 

Symbolem pamięci o powstaniu jest żonkil – stało się to za sprawą Marka Edelmana, jednego z przywódców powstania, który przeżył. Co roku, 19 kwietnia, składał żółte kwiaty pod pomnikiem Bohaterów Getta na Muranowie.